Артыкул: Чараўко, В. У. Элементы пахавальнага абраду сельскага і гарадскога насельніцтва Беларускага Падзвіння ХIV–ХVIII стст. / В. У. Чараўко // Беларускае Падзвінне: вопыт, методыка і вынікі палявых і міждысцыплінарных даследаванняў [Электронны рэсурс] : электрон. зб. навук. арт. ІV Міжнар. навук. канф. да 50-годдзя Полацкага дзяржаўнага ўніверсітэта, Полацк, 19–20 красавіка 2018 г. — Наваполацк, 2018. — 1 электрон. апт. дыск (CD-ROM). — С. 126–132.

Анатацыя: артыкул прысвечаны элементам пахавальнага абраду сельскага і гарадскога насельніцтва Беларускага Падзвіння ХIV–XVIII стст. Разгледжаны катэгорыі пахавальных помнікаў, арыенціроўка касцяка, палажэнне рук, глыбіня і засыпка магільных ям, наяўнасць трун, надмагіллі. Большасць элементаў пахавальнага абраду гарадскога і сельскага насельніцтва супадаюць. Для гарадоў у большай ступені характэрны могільнікі пры цэрквах (хаця і не абавязкова), могілкі ў сельскай мясцовасці часцей не былі прывязаны да храмаў. Многія сельскія могілкі адрозніваюцца каменнымі надмагіллямі, наяўнасць якіх не характэрна для гарадскіх некропалей.

Артыкул: Чараўко, В. Тастаменты і пахавальная практыка насельніцтва Паўночнай Беларусі ХVI–ХVIII стст.: месца пахавання / В. Чараўко // Актуальныя праблемы гісторыі і культуры : зб. навук. арт. Вып. 3. Вялікае Княства Літоўскае: заканадаўчае забеспячэнне дзяржаўнага суверэнітэту. — Мінск : Бел. навука, 2022. — С. 416–428.

Анатацыя: Тастаменты шляхты і мяшчан Паўночнай Беларусі ХVI–ХVIII стст. з’яўляюцца інфарматыўнай крыніцай аб пахавальнай практыцы гэтага перыяду. У многіх з іх прысутнічаюць распараджэнні аб месцы пахавання. Шляхецкія завяшчанні дэманструюць вялікую варыятыўнасць месцаў пахавання. Прадстаўнікі прывілеяванага саслоўя выказвалі жаданне знайсці апошні прытулак ва ўласных маёнтках і па-за іх межамі, у цэрквах, касцёлах і капліцах, у манастырах і кляштарах, на царкоўных і касцёльных могілках, па-за межамі могілак у прыгожых месцах, у гарадах у саборных храмах і каля іх. Мяшчане прасілі пахаваць іх у храмах ці на могілках каля храмаў. Найбольш прэстыжнымі месцамі для пахавання з’яўляліся сутарэнні храмаў і могілкі побач з імі. Археалагічныя даследаванні выявілі шэраг некропаляў Полацка і Віцебска, згаданых у тастаментах, а таксама некалькі могілак, якія не ўзгадваюцца ў завяшчаннях. Раскопкі пацвярджаюць, што пахаванні ўнутры храмаў і на набліжанай да храмавых будынкаў тэрыторыі належалі людзям з высокім сацыяльным статусам.

Артыкул: Чараўко, В. У. Пахавальны абрад познесярэдневяковага могільніка каля в. Івесь Глыбоцкага раёна Віцебскай вобласці (па матэрыялах археалагічных даследаванняў 2010–2015 гг.) / В. У. Чараўко // Гісторыя і археалогія Полацка і Полацкай зямлі : матэрыялы VII Міжнар. навук. канф., Полацк, 1–2 лістапада 2017 г. / уклад. Т. У. Явіч. — Полацк : Полацкае кніжнае выдавецтва, 2019. — С. 325–337.

Анатацыя: Могільнік каля в. Івесь Глыбоцкага раёна даследаваўся намі ў 2010–2013 і 2015 гг. Плошча раскопа склала 141,25 кв. м. Было выкрыта 28 грунтовых пахаванняў, у тым ліку 11 мужчынскіх, 7 жаночых, 8 дзіцячых; 2 касцяка належалі дарослым людзям, пол якіх не быў устаноўлены з-за дрэннай захаванасці костак. Пахаванні былі маркіраваны каменнымі надмагільнымі канструкцыямі. Касцякі пахаваных ляжалі ў выцягнутым стане на спіне. Шкілеты пераважна арыенціраваны галавой на захад (6 пахаванняў), на захад з невялікімі адхіленнямі да поўначы (4 пахаванні) і да поўдня (8 пахаванняў). У пяці выпадках касцякі арыенціраваны прыкладна на паўночны захад. Рукі большасці пахаваных былі складзеныя на жываце, грудзях і тазавых касцях. У запаўненні дзесяці магільных ям выяўлены цвікі ад труны. Пад каменнымі надмагільнымі канструкцыямі былі выяўлены фрагменты керамікі ХIV–ХVI стст., якія сведчаць аб памінальным рытуале. Пахавальны інвентар выяўлены ў пяці пахаваннях і ў чатырох выпадках прадстаўлены ўпрыгажэннямі.

Артыкул: Чараўко, В. У. Пахаванні Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра ў кантэксце развіцця пахавальных помнікаў Полацка / В. У. Чараўко // Вестник Полоцкого государственного университета. Серия А. Гуманитарные науки. — 2022. — № 1. — С. 8–11.

Анатацыя: пахаванні Спаса-Еўфрасіннеўскага манастыра займаюць адметнае месца ў кантэксце развіцця пахавальных помнікаў Полацка і могуць разглядацца як адзін з самых старажытных у Беларусі некропалей, спалучаючы пахавальныя помнікі розных эпох. Старажытныя пахаванні ўзніклі яшчэ да заснавання абіцелі і былі звязаны з храмам-пахавальняй полацкіх епіскапаў. Пахаванні ў гэтым храме і ў Спаса-Праабражэнскай царкве размяшчаліся ў аркасоліях і скляпах. Гэта адпавядала старажытнарускай традыцыі пахавання прадстаўнікоў сацыяльнай эліты – вышэйшага духавенства, членаў княжацкай сям’і, прадстаўнікоў баярскіх родаў, якія выступалі кцітарамі храма і манастыра. На тэрыторыі манастыра павінны былі існаваць і могілкі, прызначаныя для прадстаўнікоў манаскай абшчыны. На іх маглі таксама хаваць прадстаўнікоў духавенства, манастырскіх слуг, кцітараў і членаў іх сем’яў.

Артыкул: Чараўко, В. У. Пахавальны інвентар як адлюстраванне полаўзроставай варыятыўнасці пахавальнай практыкі вясковага насельніцтва Беларускага Падзвіння ХIV–XVIII стст. / В. У. Чараўко // Гендер и проблемы коммуникативного поведения : сборник материалов 6-й Международной научной конференции, Полоцк, 27–28 октября 2016 г. / редкол.: М. Д. Путрова [и др.]. — Новополоцк : ПГУ, 2016. — С. 69–72.

Анатацыя: Артыкул прысвечаны выяўленню залежнасці інвентару пахавальных помнікаў Беларускага Падзвіння ХIV–ХVIII стст. ад полаўзроставай прыналежнасці пахаваных. Крынічнай базай даследавання сталі матэрыялы раскопак на шасці вясковых могільніках. Адпаведныя іншым могільнікам наменклатура выяўленых рэчаў і суадносіны безынвентарных пахаванняў і пахаванняў з інвентаром дазваляюць казаць аб рэпрэзентатыўнасці выбаркі. Размеркаванне пахавальнага інвентару дазваляе меркаваць наяўнасць статыстычнай залежнасці паміж пахавальным інвентаром і полаўзроставай прыналежнасцю пахаваных.

Артыкул: Чараўко, В. У. Памінальны інвентар могільніка ХVII–ХVIII стст. Дубраўка ў святле даных археалогіі, этнаграфіі і фізічнай антрапалогіі / В. У. Чараўко // Европа: актуальные проблемы этнокультуры. История и культура Беларуси: материалы IX Международной научно-теоретической конференции, Минск, 10–11 ноября 2016 г. / редкол.: А. В. Касович (отв. ред.) [и др.]. — Минск : РИВШ, 2016. — С. 121–125.

Анатацыя: Артыкул прысвечаны разгляду памінальнага інвентара, выяўленага на могільніку ХVII–ХVIII стст. каля вёскі Дубраўка Гарадоцкага раёна, у святле даных археалогіі, этнаграфіі і фізічнай антрапалогіі. У ходзе археалагічных даследаванняў 2014 г. на могільніку Дубраўка намі было даследавана 15 пахаванняў. Найбольш шматлікай катэгорыяй знаходак з’яўляецца кераміка, знойдзеная ў верхніх пластах культурнага слою. Яна ўяўляе сабой матэрыяльнае сведчанне ажыццяўлення памінальнага абраду. Значная канцэнтрацыя керамікі ў квадраце 3 разам з невялікай колькасцю выяўленых у гэтым квадраце пахаванняў дае падставу меркаваць, што частка пахаванняў не дайшла да нашага часу.

Артыкул: Чараўко, В. У. Сацыяльны аспект пахавальнай практыкі насельніцтва Беларускага Падзвіння XVI–XVIII стст. (па матэрыялах археалогіі і пісьмовых крыніц) / В. У. Чараўко // Беларусь у кантэксце еўрапейскай гісторыі: асоба, грамадства, дзяржава : зб. навук. арт., прысвеч. 80-год. Гродзен. дзярж. ун-та імя Янкі Купалы і 65-год. гіст. адукацыі ў Гродзен. дзярж. ун-це імя Янкі Купалы. У 2 ч. Ч. 2 / рэдкал.: А. А. Каваленя (гал. рэд.), І. Ф. Кітурка (гал. рэд.) [і інш.]. — Гродна : ГрДУ, 2019. — С. 237–240.

Анатацыя: Артыкул прысвечаны сацыяльным адрозненням у пахавальнай практыцы насельніцтва Беларускага Падзвіння ХIV–ХVIII стст. Прыналежнасць памерлага да сялянскага, мяшчанскага або да шляхецкага саслоўя і ўзровень яго заможнасці абумоўлівалі такія асаблівасці пахавальнай практыкі, як складанне завяшчання-тэстамента, месца пахавання, пахавальны інвентар, кцітарскую падтрымку храмаў і манастыроў, ахвяраванні жабракам і царкве «на ратунак душы».