Кніга: Вялікі гістарычны атлас Беларусі: У 3 тамах. Т. 1. — Мінск: Белкартаграфія, 2009. — 244 с.; іл.

Характарыстыка: «Вялікі гістарычны атлас Беларусі» ў трох тамах — першае ў Рэспубліцы Беларусь арыгінальнае картаграфічнае выданне, якое прысвечана гістарычнаму мінуламу нашай краіны. Прадстаўленыя карты адлюстроўваюць гісторыю не толькі Беларусі, але і ўсяго ўсходнееўрапейскага рэгіёна. Прысутнічаюць таксама буйнамаштабныя карты асобных тэрыторый, планы гарадоў, схемы вайсковых сражэнняў. Першы том прысвечаны найбольш раннім перыядам беларускай гісторыі — ад старажытнейшых слядоў першабытнага чалавека да сярэдзіны XVI ст. Храналагічна ён абмежаваны канкрэтнай датай — 1569 г., калі ў выніку Люблінскай уніі беларускія землі ўвайшлі ў склад Рэчы Паспалітай.

Фармат: Pdf.

Памер: 189 MB.

Заўвага: Кніга размешчана на іншым сайце. Спасылка вядзе на старонку, з якой магчыма спампоўванне.

Перайсці да спампоўвання/Перейти к скачиванию.

Усе матэрыялы бібліятэкі атрыманы з агульнадаступных крыніц. Сайт Adverbum.org не ўтрымлівае файлаў кніг, а прапануе спасылкі на іх. Спасылкі на кнігі па гісторыі даюцца выключна з мэтай азнаямлення. Калі спасылка не працуе, калі ласка, паведаміце аб гэтым у каментарах або праз форму сувязі.

Змест:
Прадмова
Уводзіны да першага тома
Храналогія. Ад старажытнасці да 1569 г.
ПЕРШАБЫТНАЕ ГРАМАДСТВА
Нарыс
Старажытнакаменны век — палеаліт
— Сістэма краявых утварэнняў і месцазнаходжанне краю паазерскага ледавіковага покрыва пры яго дэградацыі
Фінальны палеаліт
Сярэднекаменны век — мезаліт (10 300–7 000 гадоў назад)
Мезалітычныя культуры ў Цэнтральнай і Усходняй Еўропе (5-е–8-е тысячагоддзі да н.э.)
Новы каменны век — неаліт (5-е–пачатак 2-га тысячагоддзя да н.э.)
На пераломе эпох: ад позняга неаліту да пачатковага перыяду бронзавага веку
— Распаўсюджанне фаянсавых пацерак у канцы 3-га–пачатку 2-га тысячагоддзя да н.э.
— Пашырэнне ў Еўропе кола культур шнуравой керамікі
— Шляхі распаўсюджвання прыбалтыйскага бурштыну ў 3-м–пачатку 2-га тысячагоддзя да н.э. (паводле М. Гімбутас, з удакладненнем М. Крывальцэвіча)
Супольнасці ранняга і позняга перыядаў эпохі бронзы
— Распаўсюджванне помнікаў тшцінецкага культурнага кола ў Еўропе
— Помнікі са шматвалікавай керамікай на тэрыторыі Беларусі
Гідронімы, запазычаныя славянамі ў сваіх папярэднікаў
ПЕРЫФЕРЫЯ АНТЫЧНАЙ І РАННЕСЯРЭДНЕВЯКОВАЙ ЦЫВІЛІЗАЦЫІ
Нарыс
Перыферыя грэчаскіх полісаў Паўночнага Прычарнамор’я V–III стст. да н.э.
— Грэчаскія калоніі ў Міжземнамор’і і Прычарнамор’і
Праславяне і іх суседзі ў ІІ ст. да н.э.–першая палове І ст. н.э.
— Культуры позняга латэну
Паўночна-ўсходняя перыферыя рымскай цывілізацыі. Другая палова І–ІІ ст. н.э.
— Рымская імперыя ў ІІ ст. н.э.
Продкі славян у протадзяржаве готаў ІІІ–IV стст. н.э.
Пачатак вялікага рассялення славян. V–першая палова VI ст. н.э.
Славяне ў перыяд гегемоніі авараў. Другая палова VI–сярэдзіна VII ст.
Цэнтральная і Усходняя Еўропа. Канец VII–VIII ст.
СТАРАЖЫТНАЯ РУСЬ
Нарыс
Працэс дзяржаваўтварэння на славянскіх землях. Другая палова VIII–першая палова IX ст.
— Рассяленне славян на тэрыторыі сучаснай Беларусі
Усходняя Еўропа ў другой палове ІХ–ХІ ст. Славянскія дзяржавы
Падзел Русі на вотчыны розных галін Рурыкавічаў. ХІ–ХІІ стст.
Княствы на тэрыторыі Беларусі. ХІ–ХІІ стст.
Полацкая зямля ў ваенна-палітычных падзеях ХІ ст.
Полацкая зямля ў ваенна-палітычных падзеях ХІІ ст.
Барацьба Полацка з Ордэнам мечаносцаў і Рыжскім арцыбіскупствам за кантроль над Падзвіннем. Канец ХІІ–пачатак ХІІІ ст.
— Уладанні ў Лівоніі ў 1225 г.
Нашэсце манголаў на Еўропу. 1236–1242 гг.
— Бітва на р. Сіць. 4 сакавіка 1238 г.
Планы старажытных гарадоў
ВЯЛІКАЕ КНЯСТВА ЛІТОЎСКАЕ
Нарыс
Утварэнне Вялікага княства Літоўскага. 1245–1315 гг.
Тэрытарыяльны рост Вялікага княства Літоўскага пры Гедзіміне і Альгердзе. 1315–1377 гг.
Вялікае княства Літоўскае і каралеўства Польшча. 1377–1392 гг. Крэўская унія
Максімальнае пашырэнне Вялікага княства Літоўскага ў часы Вітаўта 1392–1430 гг.
Вялікая вайна 1409–1411 гг. Бітва пад Грунвальдам 15 ліпеня 1410 г.
Вялікае княства Літоўскае ў 1430–1440 гг. Міжусобная вайна
Беларускія землі ў складзе Вялікага княства Літоўскага. 1440–1470 гг.
Цэнтральная і Усходняя Еўропа ў сярэдзіне–другой палове XV ст.
Цэнтральная і Усходняя Еўропа ў другой чвэрці ХVІ ст.
Узаемаадносіны Вялікага княства Літоўскага з Вялікім княствам Маскоўскім і Крымскім ханствам. 1487–1537 гг.
— Ваенныя дзеянні напярэдадні бітвы на Вядрошы. 1500 г
— Бітва на Вядрошы. 14 ліпеня 1500 г.
— Ваенныя дзеянні напярэдадні бітвы пад Оршай. 1514 г.
— Аршанская бітва. 8 верасня 1514 г.
Вялікае княства Літоўскае ў сярэдзіне XVI ст. Першы этап Інфлянцкай вайны
Валочная памера на беларускіх землях
Гандлёвыя сувязі ў Еўропе ХVI ст.
Гарадское самакіраванне
— Горадна ў 1560 г.
Рэч Паспалітая паводле Люблінскай уніі 1569 г.
РЭЛІГІЯ І КУЛЬТУРА ў XIV–XVI ст.
Нарыс
Хрысціянізацыя тэрыторыі Беларусі ў Х–XIV ст.
Праваслаўе
Каталіцызм
Іудаізм
Рэфармацыя
Дойлідства, выяўленчае мастацтва і кнігадрукаванне
Выхадцы з Вялікага княства Літоўскага ва ўніверсітэтах Еўропы
БЕЛАРУСКІЯ ЗЕМЛІ ў XVI ст.
Нарыс
Умоўныя знакі
Зборны аркуш Генеральнай карты «Беларускія землі ў XVI ст.»
Генеральная карта «Беларускія землі ў XVI ст.»
РЭПРАДУКЦЫІ СТАРАЖЫТНЫХ КАРТ
Нарыс
«Карта Еўрапейскай Сарматыі» К. Пталамея. 1490 г.
«Карта Еўрапейскай Сарматыі» К. Пталамея. 1511 г.
«Сучасная карта Польшчы, Венгрыі, Багеміі, Германіі, Русі, Літвы» М. Беневентана (Б. Вапоўскага). 1507 г.
«Новая карта Польшчы і Вергрыі» С. Мюнстэра (Б. Вапоўскага). 1540 г.
«Сціслая карта Польскага каралеўства і невялікіх правінцый вакол яго» С. Мюнстэра. 1544 г.
«Пра каралеўства Польшча, таксама размешчанае ў Сарматыі» С. Мюнстэра. 1544 г.
«Масковія» С. Герберштэйна. 1549 г.
«Масковія» С. Герберштэйна. 1556 г.
«Апісанне Масковіі» Дж. Гашталдзі. 1550 г.
«Апісанне Польшчы ў яе межах і тэрыторыях» В. Градзецкага. 1562 г. (1570 г.)
«Карта часткі Польшчы, Літвы, Русі, Валахіі і Балгарыі» С. Мюнстэра. 1568 г.
«Карта Лівонскай правінцыі і яе наваколля. Дакладная і элегантная выява» Я. і Л. Дэўтэкумаў. 1570 г.
«Вялікая Масковіч» Э. Джэкінсана. 1570 г.
«Еўропа» А. Артэліўса. 1570 г.
«Панарама Гродна» М. Зюндта. 1575 г.
«Карта Полацкага ваяводства» С. Пахалавіцкага. 1579 г.
«План аблогі Полацка войскамі Стэфана Баторыя» С. Пахалавіцкага. 1579 г.
«Карта Вялікага княства Літоўскага, Лівоніі і Масковіі» М. Струбіча. Раней 1589 г.
«Апісанне Польшчы ў яе межах і тэрыторыях» В. Градзецкага. 1592 г.
«Літва» Г. Меркатара. 1572 г. (1595 г.)
«Карта-абраз», створаная пры канцы ХІІІ ст. у нямецкім кляштары Эбсторф
ГІСТОРЫКА-ГЕАГРАФІЧНЫ ПАКАЗАЛЬНІК
Паказальнік да Генеральнай карты «Беларускія землі ў XVI ст.»