Чараўко, В.У. «Народная археалогія» і данавуковыя ўяўленні аб пахавальных помніках Беларускага Падзвіння ХIV–ХVIII стагоддзяў
Апублікавана admin на сер, 28/07/2021 - 12:14Артыкул: Чараўко, В. У. «Народная археалогія» і данавуковыя ўяўленні аб пахавальных помніках Беларускага Падзвіння ХIV–ХVIII стагоддзяў / В. У. Чараўко // Матэрыялы па археалогіі Беларусі. — Мінск, 2020. — Вып. 31. Даследаванне беларускіх старажытнасцей (да 80-годдзя з дня нараджэння Алены Генадзьеўны Калечыц). — С. 91–97.
Анатацыя: Вывучэнню пахавальных помнікаў Беларускага Падзвіння ХIV–ХVIII стст. папярэднічала іх «народная археалогія» — спецыфічная інтэрпрэтацыя мясцовым насельніцтвам. У традыцыйным грамадстве некаторыя познесярэдневяковыя пахавальныя помнікі сталі аб’ектамі сакральнай тапаграфіі і матэрыяльным увасабленнем фальклорнай памяці аб ваенных падзеях. Назвы «Французскія могілкі», «Татарскія могілкі», «Валатоўкі», якімі пераважна называлі курганы і гарадзішчы, выкарыстоўваліся і ў дачыненні да познесярэдневяковых грунтовых могільнікаў (Глубоцкі, Докшыцкі, Полацкі, Шумілінскі раёны).
Насельніцтва Беларускага Падзвіння сутыкалася з познесярэдневяковымі пахавальнымі помнікамі і пры парушэнні пахаванняў. Археалагічныя сведчанні гэтага выяўлены на шэрагу сельскіх могільнікаў і гарадскіх некропалей даследуемага перыяду. Выпадковыя парушэнні пахаванняў адбываліся пры інтэнсіўным выкарыстанні могільнікаў і/або на старых могілках, якія працягвалі функцыянаваць. На могільніках каля вёсак Клешчына, Жарнасекава, Дубраўка ўскрыццё больш ранніх пахаванняў адбывалася мэтанакіравана для падпахаванняў. Пашкоджанне пахаванняў адбывался і ў час будаўніцтва. У шэрагу выпадкаў парушэнне пахаванняў адбывалася з-за страты памяці аб іх.